Op vrijdag 10 november organiseerde Stichting Henkes in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam het symposium ‘Kunst op straat, slopen of behouden’.
Steeds meer instellingen, bedrijven en gemeenten spannen zich vandaag de dag in kunstwerken uit de tijd van de wederopbouw te bewaren voor toekomstige generaties. Dat is een nobel streven. Maar om dat te laten slagen is uitwisseling van informatie, overleg en samenwerking met partners een eerste vereiste. De zogenaamde ‘wederopbouwkunst’ (1945-1965) is een relatief jonge kunstvorm die nog weinig bescherming geniet. In de bouw- en sloopwoede van Nederland zijn honderden kunstwerken inmiddels verdwenen. Dat heeft Stichting Henkes recent ondervonden. Een wandschildering uit 1954*, gemaakt door de Rotterdamse kunstenaar Dolf Henkes (1903 – 1989) is in het najaar van 2021 tijdens een verbouwing gesloopt.
De kunstwerken uit de periode van de wederopbouw zijn uniek en bijzonder. Deze kunstwerkenverdienen meer aandacht, respect en bescherming, net als andere kunstwerken in de openbare ruimte.
Wat is de betekenis van kunst op straat? Wat is de waarde van wederopbouwkunst voor Nederland? Heeft een kunstwerk recht op behoud en hoe wegen we op een goede manier wat we wel en niet willen bewaren? De vragen worden besproken door inspirerende sprekers waaronder Ramsey Nasr (essayist, acteur en voormalig Dichter des Vaderlands), Tanja Karreman (adviseur Rijkscollectie Percentagekunst), Christiaan Alberdingk Thijm (advocaat, gespecialiseerd in auteursrecht) en David Bade (beeldend kunstenaar). Moderator is Noraly Beyer (voormalig nieuwslezer Surinaamse Televisie Stichting en NOS Journaal).
Programma 10.11.2023 Kunst op straat, slopen of behouden
| 9.30 – 10.00 uur | Inloop |
| 10.00 uur | Welkom en opening door voorzitter Erik Hammerstein. |
| 10.05 – 10.15 | Filmpje vernietiging kunstwerk + toelichting door Koert Davidse en Dirk van Weelden |
| 10.15-10.20 | Moderator Noraly Beyer |
| 10.20 – 10.50 | Ramsey Nasr – Waarom is kunst belangrijk voor de stad? |
| 10.55 – 11.20 | Tanja Karreman – Wat is wederopbouwkunst en wat is de waarde ervan voor Nederland? |
| 11.20-11.35 | PAUZE |
| 11.35 – 12.00 | Christiaan Alberdingk Thijm- Heeft een kunstwerk recht op behoud? |
| 12.05 – 12.30 | Dikkie Scipio – Wat moeten we behouden en wat mag weg? |
| 12.30 – 12.45 | Afsluitende column kunstenaar David Bade |
| 12.45 – 12.50 | Toelichting middagprogramma bij Verhalenhuis in Depot Boijmans van Beuningen door Niek Verschoor en Stijn Kemper |
| 12.50 | Afsluiting door de moderator |
| 13.00 uur | LUNCH |
Klik hier voor de pdf van de bij het symposium behorende brochure.
Middagprogramma
Na het symposium ben je van harte welkom bij Verhalenhuis Belvédère in het Depot van Boymans van Beuningen voor het programma ‘Curaçao is always on my mind / Kòrsou semper den mi mente.’ Zes jonge kunstenaars in het voetspoor van Dolf Henkes: Adara Godschalk, Aishah Granviel, Julian Crestian, Gerson Kronstadt, Roxy Capriles en Leomar imperator.
De Rotterdamse kunstenaar Dolf Henkes stapte eind 1945 op de boot naar Curaçao. Alles op het eiland zou een diepe indruk op hem maken na die donkere oorlogsjaren thuis – de kleuren, het licht, het leven van alledag. De archetypische kenmerken en thema’s van het eiland wist hij te verwerken in een heel eigen, moderne beeldtaal. Hij sloot het eiland in zijn hart en dat zou van blijvende invloed op zijn werk zijn.
Op 10 november en ook de twee weekenden daarna zijn in Verhalenhuis Belvédère in het Depot van Boijmans van Beuningen kunstwerken te zien van de zes kunstenaars. Ze komen allen van Curaçao en hebben bij het Instituto Buena Bista (IBB) en op de Willem de Kooning Academie gestudeerd of studeren daar nog. Speciaal voor deze gelegenheid hebben ze nieuw werk gemaakt met Curaçao en Dolf Henkes in gedachte. Eén van de kunstwerken zal worden aangekocht door de Hogeschool Rotterdam voor de nieuwe locatie op zuid.
* De wandschildering toonde de scheikundige en Nobelprijswinnaar Jacobus van ’t Hoff in een laboratorium. Op het schoolbord zijn de formules gekrabbeld die de chemicus wereldberoemd hadden gemaakt. In 2005 werd de gevel, waarop de schildering was aangebracht (bij Raffinaderij Texas, Pernis), losgezaagd, gerestaureerd en verplaatst naar een locatie van de Hogeschool Rotterdam. De restauratie en de verhuizing waren groot nieuws, want een bijzonder werk uit de tijd van de wederopbouw van Rotterdam kon worden gered. De onderneming was ook succesvol omdat een zeer brede alliantie een tweede leven mogelijk had gemaakt. Het Rotterdamse bedrijfsleven had een fors aandeel in de operatie, maar ook de gemeente Rotterdam, de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, de Stichting Henkes, erfgoedvereniging Heemschut en enkele fondsen droegen bij aan de restauratie. In het najaar van 2021 is echter tijdens een verbouwing deze unieke muurschildering gesloopt zonder vooraf in contact te treden met Stichting Henkes, die zorg draagt voor zijn nalatenschap.
Foto’s Joop Reijngoud
